Ռոբերտ Ֆիշեր ՝ շախմատի պատմության ամենավիճահարույց անձնավորություն: Նա ծնվել է 1943-ի մարտի 9-ին: Ծնողները բաժանվել են, իսկ մայրիկն երեխաների հետ Չիկագոյից տեղափոխվել է Նյու Յորք:
Ռոբերտի մայրը շատ էր աշխատում, ուստի քույրը հիմնականում զբաղվում էր տղայի դաստիարակությամբ:
6 տարեկանում Ռոբերտը նրանից ստացավ շախմատի առաջին դասերը: Խաղը արագորեն գրավեց տղային, և մանկուց նրա հետաքրքրությունը նմանվում էր մոլեռանդության:
Հավանաբար դա է պատճառը, որ մայրը սկզբում չէր խրախուսում իր հետաքրքրությունը խաղի նկատմամբ: Նա ցանկանում էր, որ իր որդին առաջին հերթին հաջողությամբ ավարտի դպրոցը: Բայց Բոբին մանկուց անկախ էր:
14 տարեկանում նա դուրս է եկել դպրոցից՝ նշելով իր կյանքի կարգախոսը.
Միջազգային վարպետ Ռոբերտ Ֆիշեր
14 տարեկանում երիտասարդ Բոբբին դարձավ միջազգային վարպետ՝ հաղթելով ԱՄՆ-ի առաջնությունը: 15 տարեկանում Ռոբերտ Ֆիշերը արդեն միջազգային գրոսմայստեր էր, պատմության մեջ ամենաերիտասարդը:
Ռոբերտ Ֆիշերն արդեն այն ժամանակ շեշտը դրել էր աշպարհի չեմպիոնի տիղտոսի վրա: Բայց նա շատ երկար ճանապարհ ուներ անցնելու: 1960 — 1972 թվականներին նա 25 մրցաշարերից 20-ում զբաղեցնում է առաջին տեղը:
Խնդիրներ կազմակերպիչների հետ
Այս ընթացքում եղել են այսպես ասած «սպիտակ կետեր», երբ նա ամբողջովին անհետնում էր շախմատի բեմից:
Օրինակ ՝ բոլորի համար անսպասելիորեն, նա հեռացավ միջզոնային մրցաշարից 1967-ին, որում նա առաջատար էր: Ըստ Բոբիի՝ նա կոնֆլիկտ է ունեցել կազմակերպիչների հետ:
Ֆիշերը անհետացավ 2 տարով: Դրա պատճառը նրա տաքարյուն և քմահաճ բնավորությունն էր:
Նա անընդհատ վիճում էր մրցաշարերի կազմակերպիչների հետ` դահլիճում լուսավորության, աղմուկի և, իհարկե, մրցանակի չափի պատճառով: Կազմակերպիչները նրան հնարավորության դեպքում զիջումներ էին անում, բայց ամերիկացու պահանջները դժվար էր բավարարել:
Ֆիշերի նկատմամբ հասարակության վերաբերմունքը տարբեր էր: Ամերիկացի գրոսմայստերի թերի կրթությունը տարաբնույթ աբսուրդային լուրերի տեղիք տվեց. Նա ներկայացված էր որպես փակ ֆանատիկ, որը չէր կարողանում կարդալ և գրել:
Բայց Ռոբերտը ակտիվորեն զբաղվում էր ինքնակրթությամբ: Սովորել է իսպաներեն, գերմաներեն, սերբ-խորվաթական լեզուներ:
Ֆիշերը առանձնահատուկ ուշադրություն է դարձրել ռուսաց լեզվի ուսումնասիրությանը, քանի որ այդ ժամանակ գերիշխում էին խորհրդային շախմատիստները, և շախմատի ոլորտում ամենաառաջատար գաղափարները ԽՍՀՄ ամսագրերում և գրքերում էին:
Հաջողության հասնելու հիմնական պատճառը շախմատի հանդեպ նրա մոլուցքն էր:
«Շախմատային երկար պրակտիկայի համար ես ստիպված էի տեսնել տարբեր շախմատիստների, բայց հիշել Ֆիշերի նման մեկին այնքան էլ հեշտ չէ …
Շախմատային մարտի գործընթացում նրա ոգևորությունն այնքան մեծ է, որ երբեմն թվում է, թե նա, ինչպես շամանը, կախարդում է զոհի գլխին», — գրել է հայտնի գրոսմայստեր և հրապարակախոս Ալեքսանդր Կոտովը:
Փայլուն վերադարձ
Ընդմիջումից հետո Ֆիշերը հաղթականորեն վերադառնում է: 1971-ին նա վստահորեն հաղթեց հավակնորդների մրցաշարում: Այնտեղ նա մեկ գլուխ բարձր էր բոլորից։
Ֆիշերը ջախջախում է Բենտ Լարսենին «չոր» 6: 0 հաշվով, այնուհետև նույն հաշվով ջախջախում է Տայմանովին։ Իսկ եզրափակչում Տիգրան Պետրոսյանին հաղթում է 6.5: 2.5 հաշվով։:
1972-ին նա պետք է խաղար իր կյանքի գլխավոր խաղը աշխարհի թագի համար:
Հանդիպումը փլուզման եզրին էր՝ կապված Ֆիշերի՝ կազմակերպիչների հետ անընդհատ վիճելու պատճառով: Ամերիկացի գրոսմայստերը պարտվեց հանդիպման առաջին խաղը, այնուհետև չհայտնվեց 2-րդ խաղում: Ֆիշերին գրանցվել է տեխնիկական պարտություն: Արդյունքում, Սպասսկին հենց սկզբում 2: 0 հաշվով առավելություն ստացավ:
Շատ համոզումներից հետո Բոբին շարունակեց հանդիպումը: Այնուհետև նա շատ ուժեղ խաղ ցուցադրեց՝ վստահորեն հաղթելով Սպասկուն 12,5: 8,5 հաշվով: Ամերիկացի գրոսմայստերը դարձավ շախմատի աշխարհի 11-րդ չեմպիոն:
Չեմպիոնական թագը նվաճելուց հետո Ֆիշերը սկսեց շատ բարձր ֆինանսական պահանջներ ներկայացնել մրցաշարերին, հարցազրույցներին և այլին մասնակցելու համար:
Կարպովի դեմ խաղից հրաժարվելն ու չեմպիոնի կոչումի կորուստը
1975-ին Բոբին առաջադրեց անընդունելի պայմաններ հավակնորդների մրցաշարի հաղթող Անատոլի Կարպովի հետ խաղի համար: ՖԻԴԵ-ն չկարողացավ փոխզիջում գտնել գործող չեմպիոնի հետ: Ֆիշերը հրաժարվեց խաղալ:
ՖԻԴԵ-ն նրան զրկեց չեմպիոնական տիտղոսից, որն անցավ սովետական գրոսմայստերին:
Արդյունքում, Բոբին վիրավորվեց ամբողջ աշխարհից և հեռացավ: Ամերիկացի շախմատիստն ամբողջովին անհետացավ «մեծ» շախմատից:
1992-ին Ֆիշերը նորից մրցամարտ անցկացրեց Սպասկու հետ, որն ավելի շուտ ընկերական բնույթ էր կրում: Ֆիշերը կրկին հաղթեց, բայց երկու խաղն էլ հեռու էր իրենց լավագույն տարիներին ցուցադրած խաղից: Երկրպագուները հիասթափված էին: Նրանք սկսեցին մոռանալ Ֆիշերին:
Ֆիշերը շարունակեց վարել «անբարեխիղճ» ապրելակերպ՝ ֆինանսական մշտական դժվարություններով: Նրան վիճեց ամերիկյան կառավարության հետ ծայրահեղական հայտարարությունների պատճառով, որոնք չեղյալ են հայտարարել նրա անձնագիրը:
Նա իր կյանքի վերջին տարիները անցկացրեց Իսլանդիայում և մահացավ 2008-ին ՝ ծանր հիվանդության պատճառով:
Բնավորությունը
Չնայած իր հակասական բնավորությանը՝ Ֆիշերը անգնահատելի ներդրում ունեցավ շախմատի զարգացման գործում: Նրա շնորհիվ աշխարհում շախմատի նկատմամբ հետաքրքրությունը կտրուկ աճեց, աճեց նաև առաջատար գրոսմայստերների վաստակը:
Նրա խաղը երկար ժամանակ շրջանցում էր իր ժամանակաշրջանը: Նրա խաղերը դասագիրք են ցանկացած մակարդակի և սերնդի շախմատիստների համար: Ինքը՝ Բորիս Սպասկին, բարձր կարծիք ուներ ամերիկացու մասին.
«Ֆիշերը շախմատի հսկայական ուժ է: Մաքուր, պարզ ոճով մեծ գրոսմայստեր »:
Ֆիշերի հետ կապված շատ զվարճալի պատմություններ կան: Ահա դրանցից մեկը:
Իմանալով Ռոբերտ Ֆիշերի բուռն բնությունը, մի օր մի քանի գրոսմայստերներ որոշեցին նրան հետաքրքիր իրադրության մեջ գցել: Խաղարկության գլխին կանգնած էր սովետական հայտնի գրոսմայստեր Էդուարդ Գուֆելդը: Նա հրավիրեց մի խումբ գրոսմայստերներ լուծել մի խնդիր, որի համար բոլորը նախապես գիտեին պատասխանը, բացառությամբ Ֆիշերի:
Բոլոր գրոսմայստերներն ասում էին, որ առաջադրանքը շատ պարզ էր և ցուցադրաբար զարմացած էր Ֆիշերի անկարողությունից` արագորեն լուծելու այն: Նրանք առաջարկեցին իրենց օգնությունը և ծիծաղեցին:
Բոբին անսովոր դերի մեջ էր, որպես արտասահմանցի, բայց մի րոպե անց նա գտավ ճիշտ պատասխանը:
